İnsan hayatındaki ağır bedellerin ve sefaletin üstüne, İsrail’in savaşı karşı Hamas Ve Hizbullah Militan gruplar pahalıya mal oldu ve acı verici derecede yüksek mali maliyetler, savaşın ülke üzerindeki uzun vadeli etkisine ilişkin endişeleri artırıyor. ülke ekonomisi.
Askeri harcamalar arttı ve özellikle tahliye edilen tehlikeli sınır bölgelerinde büyüme durdu. Ekonomistler, savaşın hükümet bütçelerini zorlaması ve sosyal programlar ile ordu arasında zorlu tercihler yapılmasına neden olması nedeniyle ülkenin azalan yatırımlarla ve daha yüksek vergilerle karşı karşıya kalabileceğini söylüyor.
Çatışmanın bir sonucu olarak İsrail’in karşılaştığı parasal maliyetlere bir bakalım:
Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü’ne göre İsrail hükümeti, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e saldırarak savaşa başlamasından önce 1,8 milyar dolar iken, geçen yılın sonunda yaklaşık 4,7 milyar dolara çıkarak orduya ayda çok daha fazla harcama yapıyor. .
Enstitüye göre hükümet geçen yıl orduya 27,5 milyar dolar harcadı ve dünya çapında Polonya’nın ardından 15’inci sırada yer alırken, nüfusları daha fazla olan Kanada ve İspanya’nın önünde yer aldı. Yıllık ekonomik çıktının yüzdesi olarak askeri harcamalar yüzde 5,3 olurken, ABD’de bu oran yüzde 3,4 ve Almanya’da yüzde 1,5 oldu. Bu, GSYH’sinin yüzde 37’sini ve hükümet bütçesinin yarısından fazlasını Rusya’nın işgaline karşı mücadeleye harcayan Ukrayna ile kıyaslandığında sönük kalıyor.
Üç ayda Hamas’ın saldırısının ardındanİsrail’in ekonomik üretimi yüzde 5,6 küçüldü; bu, çoğunluğu zengin ülkelerden oluşan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ndeki 38 ülke arasında en kötü performanstı.
Ekonomi bu yılın ilk yarısında yüzde 4’lük büyümeyle kısmen toparlandı ancak ikinci çeyrekte yalnızca yüzde 0,2 büyüdü.
Savaşın bedeli daha da ağır oldu Gazze’nin ekonomisi zaten çökmüş durumdaNüfusun %90’ı yerinden edilmiş ve işgücünün büyük çoğunluğu işsizdir. Batı Şeria ekonomisi de ağır bir darbe aldı; 7 Ekim’den sonra on binlerce Filistinli işçi İsrail’de işini kaybetti ve İsrail askeri baskınları ve kontrol noktaları hareketi engelledi. Dünya Bankası Batı Şeria’nın ekonomi yüzde 25 daraldı ilk çeyrekte.
Savaş İsrail’e birçok ekonomik yük getirdi. Askerlik hizmetinin çağrılması ve uzatılması, işgücü arzını kısma tehlikesi yaratıyor. Güvenlik endişeleri yeni iş yatırımlarını caydırıyor ve uçuşlardaki kesintiler birçok ziyaretçiyi uzak tutarak turizm sektörünü sekteye uğratıyor.
Bu arada hükümet, Gazze sınırı yakınındaki güneyde ve Hizbullah’ın ateşine maruz kaldığı kuzeyde evlerini terk etmek zorunda kalan binlerce kişinin barınma masraflarını karşılıyor.
En büyük endişelerden biri, bir yıldan fazla süren çatışmaların ucu açık olması. İsrail ekonomisi hızla toparlandı Güney Lübnan’da 2006’da Hizbullah’la yapılan savaştan. Ancak bu çatışma yalnızca 34 gün sürdü.
Moody’s Ratings bu fikri 27 Eylül’de dile getirdi. İsrail hükümetinin kredi notunu düşürdüiki çentik. Moody’s’e göre Baa1 notu, orta düzeyde risk taşımasına rağmen hala yatırım yapılabilir seviye olarak değerlendiriliyor.
İsrail ekonomisi neredeyse çökmüyor. Ülke, vergi gelirlerini ve savunma harcamalarını destekleyen güçlü bir bilgi teknolojisi sektörüne sahip, çeşitlendirilmiş, oldukça gelişmiş bir ekonomiye sahiptir. İşsizlik düşük ve TA-35 hisse senedi endeksi yıllık %10,5 arttı.
Reichman Üniversitesi Aaron Ekonomi Politikası Enstitüsü başkanı Zvi Eckstein’a göre, kavganın ortasında bile teknoloji şirketleri üçüncü çeyrekte yaklaşık 2,5 milyar dolar sermaye topladı.
Eckstein, İsrail’in, GSYİH’nın nispeten mütevazı bir yüzde 60’ı düzeyindeki devlet borcuyla ilgili olarak savaşı “en iyi ekonomik durumda” başlattığını söyledi. Şu anda yüzde 62’ye yükselen “Savaşı esas olarak borçla finanse ettik”, ancak yüzde 111 ile Fransa ve yüzde 63,5 ile Almanya ile karşılaştırıldığında hâlâ kontrol altında tutuluyor.
Enstitü, savaşın belirgin bir şekilde yoğunlaşmayacağını ve gelecek yılın sonuna kadar bir tür ateşkes veya sonuca varılabileceğini varsayarak borcun GSYİH’nın yüzde 80’ine ulaşmasını öngörüyor. O zaman bile, özellikle İsrail’in savaştan sonra Gazze’de askeri varlığını sürdürmesi durumunda, savunma harcamalarının daha yüksek olması muhtemel.
İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in 2025 bütçesi yüzde 4’ün altında bir açık öngörüyor ve bunun İsrail’in borç yükünün istikrarlı kalmasını sağlayacağını söylüyor. Smotrich, ülkenin istikrarlı bir şekel para birimine, yükselen hisse fiyatlarına, sıkı bir iş piyasasına, güçlü vergi gelirlerine ve krediye erişime ve toparlanan bir teknoloji sektörüne sahip olduğunu söyledi.
Moody’s açık rakamlarını sorguladı ve gelecek yıl için %6’lık bir açık öngörüsünde bulundu.
İsrail merkez bankası eski başkanı ve şu anda İsrail Demokrasi Enstitüsü’nde araştırma başkan yardımcısı olan Karnit Flug, kredi notunun düşürülmesinin daha yüksek borçlanma maliyetlerine yol açacağını, bunun da İsraillilerin kamu hizmetlerinde kesintiler ve daha yüksek vergiler göreceği anlamına geldiğini söyledi.
Savaştan önce, Başkan Barack Obama döneminde imzalanan bir anlaşma uyarınca İsrail’e yapılan Amerikan askeri yardımı yılda yaklaşık 3,8 milyar doları buluyordu. Bu, İsrail’in savaş öncesi askeri harcamalarının yaklaşık %14’üne tekabül ediyor ve bunun büyük bir kısmı ABD savunma şirketlerine gidiyor.
O zamandan beri Gazze’deki savaş Orta Doğu’da başlayan ve tırmanan çatışmalara yol açan ABD, İsrail’e askeri yardım için en az 17,9 milyar dolar harcadı. Brown Üniversitesi’nin Savaş Maliyetleri projesi için hazırlanan bir rapora göre tarihinde yayınlandı Hamas’ın İsrail’e saldırılarının yıldönümü.
ABD, katı askeri yardımın ötesinde, sıkıntılı zamanlarda İsrail’e kritik mali destek teklifinde bulundu. 2003 yılında Kongre, ikinci intifada veya Filistin ayaklanması olarak adlandırılan dönemde ekonominin yaşadığı sıkıntının ardından İsrail’in uygun faiz oranlarıyla borçlanmasına olanak tanıyan 9 milyar dolarlık kredi garantisini onayladı.
Bu garantilerden bazıları kullanılmadan duruyor ve İsrail’in karşılanamaz borçlanma maliyetleriyle karşı karşıya kalması durumunda teorik olarak hükümet maliyesini istikrara kavuşturmak için kullanılabilir.
Hükümet, gelecekteki savunma bütçesinin büyüklüğüne ilişkin tavsiyelerde bulunmak ve artan savunma harcamalarının ekonomiyi nasıl etkileyebileceğini değerlendirmek üzere İsrail’in en son ABD yardım paketini müzakere eden eski ulusal güvenlik danışman vekili Jacob Nagel’in başkanlığında bir komisyon topladı.
Ekonomist Eckstein, bazı vergi artışlarını ve sosyal harcamalarda kesintileri içeren bir bütçenin, savaş sonrası toparlanmayı desteklemek ve muhtemelen daha yüksek devam eden savunma maliyetlerini ödemek için gerekli olacağını söyledi.
___
